Τμήματα Προχωρημένων
–From Idea to Creation–
FROM IDEA TO CREATION
(a photographic journey in 13 seminars)
“Ο φωτογράφος θεωρούνταν ένας οξύς αλλά μη παρεμβατικός παρατηρητής – ένας γραφιάς, όχι ένας ποιητής. Καθώς όμως οι άνθρωποι ανακάλυψαν γρήγορα ότι κανείς δεν τραβάει την ίδια φωτογραφία του ίδιου πράγματος, η υπόθεση ότι οι φωτογραφικές μηχανές παρέχουν μια απρόσωπη, αντικειμενική εικόνα υποχώρησε μπροστά στο γεγονός ότι οι φωτογραφίες είναι απόδειξη όχι μόνο αυτού που υπάρχει αλλά και αυτού που βλέπει ένα άτομο, όχι απλώς μια καταγραφή αλλά μια αξιολόγηση του κόσμου. Έγινε σαφές ότι δεν υπήρχε απλώς μια απλή δραστηριότητα που ονομάζεται θέαση(καταγεγραμμένη από, υποβοηθούμενη από κάμερες) αλλά η “φωτογραφική θέαση”, η οποία ήταν τόσο ένας νέος τρόπος για να βλέπουν οι άνθρωποι όσο και μια νέα δραστηριότητα για να επιτελούν.”
— Susan Sontag
Seminar’s Summary and Intension:
Φωτογραφία και κινήματα τέχνης.
Οπτική αντίληψη της εικόνας.
Η «γραμματική» της φωτογραφίας.
Η υβριδική φύση της φωτογραφίας.
Οι κάμερες βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά.
Καθορίζοντας την έννοια της φωτογραφίας.
Η διαστρέβλωση του χρόνου Ι.
Η διαστρέβλωση του χρόνου ΙΙ.
Η τέχνη της επιλογής.
Η δύναμη της εικόνας.
Η τυχαιότητα.
Καταγράφοντας το φως.
Ερμηνεύοντας το «Γκροτέσκο» και την «Αποστροφή».
Αυτά τα σεμινάρια έχουν ως κεντρικό τους άξονα, την κριτική προσέγγιση βασικών ιδεών και εννοιών στη φωτογραφία που πηγάζουν από τις θετικές, ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες.
Η επαφή των σπουδαστών με αυτές τις ιδέες και έννοιες μέσω του πρίσματος της φωτογραφικής έκφρασης επιδιώκει να προκαλέσει νέους προβληματισμούς και γνωστικές συγκρούσεις, έτσι ώστε να δοθεί η ευκαιρία στην αντίληψη και την κριτική σκέψη να ανοίξουν νέους δημιουργικούς διαδρόμους.
Ένας δεύτερος στόχος αυτών των σεμιναρίων είναι να βοηθήσει τους σπουδαστές να αναπτύξουν μια βαθύτερη ματιά πάνω στη φωτογραφία και το νόημά της.
Η σταδιακή αναγνώριση και κατανόηση αυτών των ιδεών και εννοιών μπορούν να αποβούν χρήσιμα εργαλεία για να τους βοηθήσουν να σκεφτούν καλά για αυτό που κάνουν, είτε αυτό είναι να κοιτάζουν τις φωτογραφίες άλλων ανθρώπων είτε να δημιουργούν τις δικές τους.
Στο τέλος κάθε σεμιναρίου θα δίνεται βιβλιογραφία και πρακτική άσκηση.
Summary of ideas within the seminar
Από την αρχή της ιστορίας της, η φωτογραφία είχε την τάση να αλληλοεπιδρά με τα καλλιτεχνικά κινήματα που εμφανίζονταν σε κάθε ιστορική περίοδο. Ωστόσο, συχνά έδωσε ζωή σε κινήματα και τεχνοτροπίες που επηρέασαν και εξακολουθούν να επηρεάζουν τις προσεγγίσεις μας στη φωτογραφική διαδικασία και τη δημιουργία εικόνων, αποδεικνύοντας έτσι την ιδιαίτερη θέση του μέσου ανάμεσα σε όλες τις άλλες τέχνες. Η τέχνη έχει γίνει εννοιολογική- η ζωή μας τείνει προς το ίδιο.
Οι φωτογραφίες αποτελούνται από τυπικά και οπτικά στοιχεία και έχουν τη δική τους “γραμματική”. Αυτά τα τυπικά και οπτικά στοιχεία (όπως η γραμμή, το σχήμα, η επανάληψη, ο ρυθμός, η ισορροπία κ.λπ.) είναι κοινά με άλλα έργα τέχνης. Όμως οι φωτογραφίες έχουν επίσης μια συγκεκριμένη γραμματική – επιπεδότητα , πλαίσιο, συγχρονισμός, εστίαση κ.λπ.
Τα “λάθη” στη φωτογραφία συνδέονται συχνά με την (παραβίαση) των “κανόνων” και των προσδοκιών αυτής της γραμματικής, π.χ., εκτός εστίασης, περικοπή θέματος, θόλωση κ.λπ. Ορισμένοι φωτογράφοι απολαμβάνουν να φτιάχνουν όμορφες εικόνες, αλλά άλλοι είναι πιο κριτικοί ως προς το τι σημαίνει ομορφιά στον σημερινό κόσμο
Η φωτογραφία διασχίζει διάφορους κλάδους τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη. Επίσης η πιο ποικιλόμορφη και δημοκρατική από τις εικαστικές τέχνες. Η καλλιτεχνική φωτογραφία αντιπροσωπεύει ένα πολύ μικρό ποσοστό των φωτογραφιών που υπάρχουν στον κόσμο.
Το φυσικό αντικείμενο (είτε πρόκειται για μια τυπωμένη εικόνα είτε για pixels σε μια οθόνη) μπορεί μερικές φορές να “εξαφανιστεί” επειδή η φωτογραφία μπορεί να δημιουργήσει μια σχεδόν τέλεια ψευδαίσθηση της πραγματικότητας. Έχουμε την τάση να βλέπουμε μόνο το θέμα που απεικονίζεται και όχι την ίδια τη φωτογραφία.
Τα νοήματα των φωτογραφιών δεν είναι ποτέ καθορισμένα, δεν περιέχονται αποκλειστικά στις ίδιες τις φωτογραφίες και βασίζονται σε έναν συνδυασμό της ευαισθησίας, της γνώσης και της κατανόησης του θεατή και του συγκεκριμένου πλαισίου στο οποίο παρουσιάζεται η εικόνα. Όλες οι φωτογραφίες μας δείχνουν ταυτόχρονα το παρελθόν και το παρόν.
Η φωτογραφία είναι μια τέχνη της επιλογής, όχι της επινόησης. Η φωτογραφία διαφέρει από τις άλλες εικαστικές τέχνες στο ότι ξεκινά με έναν κόσμο γεμάτο πράγματα και όχι με μια κενή πλάκα.
Ωστόσο, η φωτογραφία είναι επίσης μια τέχνη παραγωγής, όχι μόνο αντανάκλασης.
Δημιουργεί πράγματα στα θέματα που αναπαριστά. Οι φωτογραφίες μεταφέρουν ισχυρές ιδέες για τον κόσμο.
Ως εκ τούτου, οι σπουδαστές της φωτογραφίας πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί και να σκέφτονται πολύ για το τι βλέπουν στις φωτογραφίες των άλλων και πώς φτιάχνουν τις δικές τους. Η τύχη είναι πολύ σημαντική στη φωτογραφία.
Οι φωτογραφικές μηχανές “βλέπουν” τον κόσμο διαφορετικά από τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο με τα μάτια μας. Το φυσικό αντικείμενο (είτε πρόκειται για μια τυπωμένη εικόνα είτε για pixels σε μια οθόνη) μπορεί μερικές φορές να “εξαφανιστεί” επειδή η φωτογραφία μπορεί να δημιουργήσει μια σχεδόν τέλεια ψευδαίσθηση της πραγματικότητας. Έχουμε την τάση να βλέπουμε μόνο το αντικείμενο που απεικονίζεται και όχι την ίδια τη φωτογραφία.
Ωστόσο, όλες οι φωτογραφίες είναι, σε κάποιο βαθμό, αφηρημένες. Οι περισσότερες φωτογραφίες είναι μονόφθαλμες (2D). Η επιπεδότητα των φωτογραφιών δημιουργεί σχέσεις μεταξύ αντικειμένων που μπορεί να μην υπήρχαν στην πραγματικότητα. Όλες οι φωτογραφικές εικόνες διαμορφώνονται από την τεχνολογία που επιλέγει ο φωτογράφος και από μια διαδικασία επιλογής, επεξεργασίας και χειρισμού. Επομένως, κάθε φωτογραφική εικόνα δημιουργείται ή κατασκευάζεται, αντί να είναι ένα παράθυρο στον κόσμο.
“A photograph is not necessarily a lie, but it isn’t the truth either. It’s more like a fleeting, subjective impression.”
— John Berger